• Skip to primary navigation
  • Skip to content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer

PhualvaTimes

Zomi news, Kuki News, Lamka News, Churachandpur News, Manipur News, Mizo News

  • Home
  • NEWS
    • News in Pictures
    • Manipur Express
    • NXT Cable News
    • Phualva News
  • Articles
  • EMPLOYMENT
  • INTERVIEW
  • Photo Gallery
  • Videos
  • Downloads
  • About Us
  • Donate
  • Apps
  • Contact

MIDANGTE SUALNA A HIHPÛKSAKTE TUAHDING GAWTNA MULKIMHUAI – TOUPA JESU’ VAUHILHNA | Upa Thiauzakhup Hangzo

Updated : December 16, 2020 at 9:54 am

MIDANGTE SUALNA A HIHPÛKSAKTE TUAH DING GAWTNA MULKIMHUAI – TOUPA JESU’ VAUHILHNA
(Mathai 18:6; Marka 9:42; Luka 17:2)

Sualdouna a i mohpuakna ngaihsaklouh ziak a midangte sualna a kipalpâisaktu hih khâkdi a lauhhuaidan sûi in kivêl thak ni!

2.Kuadang hilou I Toupa Jesu’n Gawtmun thu a Vauhilhna  A hon piak  Marka 9:42 ah hichi a hilh in i om:

“…hiai hon gingta neuchikte lak akhat leng hihpuk, a ngawng ah buhgawizanna suang lianpi oksak in tuipi thuklai ah khemang le uh amah adingi a hoihzaw ding hi” (Mathai 18:6)

3.Hichibang tel a gawtna mulkimhuai, i Toupa Jesu mahmah in A gen Khristian kuapeuh in i mohpuakna chiat uh i nelhsiah khâkdiu a lauhhuai dan ngaihtuah a i dinmun chiat uh ikivêl uh poimohlua sa in kon kum hi.

3.1.William Barclay in a laibu, “The New Daily Study Bible – The Gospel of Mark” ah kuapeuh theihsiam din hichiin hon hilh hi: ‘Sual hih tuh a mulkimhuai a, midang sual hihsak a khâwksem a khelhna ahi. Numei naupang chik, a nu’n a sihsan in pûksiat gawpna a tuahdan hichibang ahi: A pa’n a tanu adia hun neitam theilou, a niteng nasepna a buai sâwt theilua a, tâwl theilua! A tanu in, ‘Pa, hon kimawlpih zêlve aw – chim theilua ka hi’ chi a ngen gige. Hilele a pa’n hun petheilou, piaksawm teitei tuak sakdan theilou! ‘Bawi aw, nang na kimawl theihdandan in va kimawl in’ chi deuh gige! A tawp a naupangnu, a mah kia a kimawldia a pawtkhia, a khenchia nitaknung tantan vakimawl! Bangtanhiam nung a lawm hoihlou khenkhatten ana hihsegawp ua, numei-pasal kipolhna thânghuai a vapûk segawp! Sawtlou nung a a sualna sihloh! Vân a tun a Peter in Jesu kiang a, ‘‘hiai naupang sual, gawtmun a i sawl pahdi mah hi maw?’ chi a a dot leh, Jesu’n ‘hi hetlou, hon sawl lut in, hon sawl lut in. Kua ahia, naupangnu enkawllou a khawlâi a vâkthâp sak zongkhia inla, gâwtmun ah sâwl in’ chi a hilh!’ Ginna a hâtlouzaw sang-gampa, sang-gamnu, tupmawng hiam’h, ngaihsaklouh ziak hiam a kipalpâisakte tung a Toupa’ thangpaihna a letdan, a thûkdan mâwlchik a William Barclay in hon hilh kuapeuh in i theihsiam uh i lamen hi.

3.2.Genesis 20:1-20 a Abraham leh Abimelek thu, ‘Niteng Hatna, December ni 8’ a hong kisuah ah chiangtakin Pathian tung a Khelhna a, kigen tomchik in hichiin tâklang  lehang:

        ‘Abimelek in Abraham’zi, Sara azi ding a apilai in, Pathian in Abimelek kiang ah, Abraham tung a khelh ding khâm chilou in, “Ka tung na khelh ding kon khâm” a chi hi. (Gen. 20:6). Hiai Pathian thugen in, Pathian’ mite tung a khelhna, Pathian in Amah tung a khelhna bang a ngai ahi chih hon theisak hi.’

4.“Indian Penal Code (IPC) Zûi in Mulkimhuai Tatak Sualnate Dou Ni” chih Article ka hon luikhiak, Facebooks, WhatsApps leh Magazines khenkhatte  ban ah TV interviews ah hong kisuah, kâpkhia, ana simkhate leh ana ngâikhekhate, unau khenkhatte apan in, i khawtang a sual douna veina leh awlmohna i lak ua lian mahmahta ahihdan theih in a om a, i biak Toupa Pathian kiang a kipahhthu gen in, tamsem a A hon houpihna leh A hon makaihna lametna lianpi toh lunglel lou a pang chiat ding in iki ngen hi!

5.Alehlamah, hiai thu ana theisiamlou mi khenkhat thugen leh thusuah i zâk leh i muh ten, ginna a naupang neuchikte, taksa leh khalama a piching nâiloute kipalpaihsakna suaksakthei ahihmanin genbeh poimoh hikha inte chiin tamlou kon bawl hi:

5.1 Indian Penal Code (IPC) toh kisai:- IPC zûi a, I Pupa Ngeina Dan (PND) a, i khawtâng a mulkimhuai tatak sualna tawpkhâwkte- e.g., tualthahna, tualthah sawmna, numei pawngsualna, mi van or sum kisuhna- hihveng gige tûaklou ahi chih in PND tengteng taisan a, i khawtanga sualna, a neu a lian tengteng a IPC zuih vekdi chi kihi zenzenlou ahi chih theichiat ni! Khat-le-khat kal a kithukimna a midangte sukhalou a, sualna/khelhnate, I PND hiam’h Indongta’vai a ina hihveng sekte uh IPC pansan in suveng vek zawtani chi kihi hetlou eive! IPC vs PND chi honna sakhahial  bang om ihih uleh huchidan hilou ahi aw! Paite Pupa Ngeina 1986 (The Paite Customary Laws 1986) thuneihna in a uâpte, tamlou i taklat theihte tuh:- nupa kimâkna, ângkâwmna leh thângtatna, gou leh gam kiluahna, ganta tunga khelhna, kiminsiat sakna,leh adang dg.te ale i PND zûilou a IPC zuihdi chi kihi hetlou ihi chih ka Article a chiang mahmah a hi!

5.2.“Kuahiam khat Gauhati High Court a va hoh a, I Customary Laws and Practices i zuih nâkleh IPC zuih ngailou ahihdan va genfel ahi” chih bang izak khâk uleh hon hih hamhaih hetkei leh a deihhuai mahmah! Agelh (written) a High Court in huchibang a piak uh lahkhîak (show) theih om ahihleh enchian masa ni uh! Huchi ahihleileh kingak theihna  mawk hilou a, midang toh kikal a zatngâi hileh kuamahin hon pompihlou hial diu chih theihtuak ahi! A tângpi a theihdan tuh IPC apan awlsakna (exemption) piak, High Court kia hilou a Supreme Court Of India inle ahihtheih hilou, Government Of India, IPC bawltu mah hihtheilel ahihman in!

5.3. Romte 13:1-2; TiTa 3:1, pansanna toh kisai:- Sual douna a i Gam Solkal’ Dan i zuih uh Romte 13: 1-2, Tita 3:1 pansan a gelh leh gen a neih ahihlai a, ‘Sawltak Paul in Romte kiang a Romte 13 a gelhlai a huailai khovel boruak leh tulai a thilomdân tuam lawta a, zattheihna (application), poimohna om nawnlou  ahi’ chih bang thusuah kimu in mi khenkhat hon hih hamhaih khâk lauhhuai a kisa mahmah! Bible Hilhchianbu (Commentary) tuamtuam i zat uh kibanglou a huchibang thusuahna Commentary om ahikha maithei hi! Huchibang thusuahtu in a Commentary zat kuapeuh in a simtheih ding in hon tâklang leh chiin Pathian’min in i kingên ahi. Mimal a kidot leh kihilh dia ikoihleh hilh a om khaloute lungbuaiden sakthei, kipalpai sakthei ihihman un! Bible leh Hilhchianbu (Commentary) tuamtuam, ka zatte, *Matthew Henry’s Concise Commentary On the Whole Bible, *Life Application Study Bible, *New Spirit Filled Life Bible, *Global Study Bible, *The Lucado Life Lessons Study Bible, *William Barclay’s The New Daily Study Bible- te ah Romte kiang a Sawltak Paul in a laikhak hunlai a thil omdan ngaihtuah a Romte 13:1-7 zat leh zatlouh didan genna himhim omlou ahi chih iki theisak ahi.

5.4. Ban ah, kum 7 paita a, EBC Khawmpi Lian, (December 10-12, 2013) ineih ah Income Tax toh kisai a, I Saptuam Pawlpi’ Accounting Year (Previous Year) dia Calender Year (January –December) izatkhâk nilouh uh India Gam Pumpi a zuihdia, Ministry of Finance, Government of India in Financial Year (April – March) a khêkna (Amendment) a bawl uh zûidia pan nasatak akilâklâi a i kingakna, ipansante lak ua khat tuh Romte 13:1-7 ahi chih iki theihsak thak uh hihen! Huailai, kum 2013 leh tukum 2020 kikala, bang pentak khovel thu hiam’h, i gamsung ua kikhenlamdanna om in hiai Bible changte zattheih suaksak nawnlou ahi chih genchetna omlou napi a, hon sukbuai  khâk i om zenzen uleh bang chibang Bible Commentary a huchibang hunbichiam (time limit) om ahi hiam’h, ahihkeileh, zatdan bikhiah (limited application) kigen a, gamsung boruak a thil omdan vêl masakdi chih om ahia chih genchetna a om hialkei leh hiai thu in hon hihbuai in hon kipalpaisak mahmah kei leh chih a deihhuai hi. Huchi ahihkeileh, kuahiam ginna a neuchik, piching nailoute hihhamhaih a Romte Laikhâk muanzoh nawnlouhna tun a, kipalpaihsakna tunthei ahihziakin!

6.I PND ngeingaih louhna ziaka IPC zuihdi chih tângkoupih kihi hetlou a, i khotang a sualna tâwpkhâwkte douna a zuih teitei a zuihpah ahihkeileh, mulkimhuai tatak sualnate i khotâng ua pung dedeuh di kia hilou a, a thûaktu hikhathei, a kholdiaka numei pawngsualte, IPC in a kituahpih  gawtna apiak theihte lauhna himhim neilou a gamtangte hiamgamna thuak khatheite awlmohhuai gige ahihdan uh puaknatna lianpi toh hon ki tângkoupih a hi chih kuapeuh in iki theihsiam uh poimoh mahmah sa in iki ngên hi.

7.Sual Douna a Pilat Bat khâk theih! Sual douna ah kuapeuh hoihsak bangbang hoih sakpih, kituahzawkna dia midangte thil etdan (perspective) pompih sawm tuh khawtâng vâi ah hoihzaw mah abang! Huai ngaihdan mah ahi, Pilat in mipi’ phûtbang bang hih zâwk a, ama hoihsakzâwk hihlou, ki-âwilou pipi a Jesu khailupdia pekhia a, a khut kisilsiang in siamtangsak dia a kikoih mâwk bat khâkdi lauhhuai lua hi maw!!

8.Ngaihtuah sauloupi a sual douna a i Mohpuakna chiat a Kemtu Muanhuai hidia chinkisalou, tâklou kisakna ten i lampi hon khâksak dek chiangin Jeremiah 1:7 ngaihtuah ni:

        “TOUPA’N ka kiang ah hichi in a chi a: “Ka naupang chi ken, k’on sawlna peuhmah kiang ah na hoh ding a, k’on thupiak peuhmah na gen ding ahi.”

Toupa’ houpihna i zâkte chinglou leh tâklou kisakna in i lampi khâklou a, ginna neuchikte kipalpaihsak ziak a gawtna mulkimhuai tuaklou dia i hihtheih bang bang, ginna neuchik neite itna ziak a, theihtawp suah dingin Toupan honpî a, A deihdan a kalsûan theidin hon ompih chiat hen! Amen.

Reader Interactions

Leave a Reply Cancel reply

Primary Sidebar

Latest Updates

  • Manipur Dept of Education Recruiment 2021 – 923 posts
    January 11, 2021
  • Manipur Department of Taxes Recruitment 2021 – 40 Posts
    January 11, 2021
  • Eulogy to Pu Lengtong Pauno (1964 – 2021) | By Dr Jam Thianlal
    January 9, 2021
  • Lamka leh Coffee | By ~ McMuan Sona Ngaihte
    January 5, 2021
  • JESU LEMNA KUMPIPA/LENGPA ZIEHIN LEMNA IGAM UAH UMTA HEN | Rev. Dr. Hangpi Manlun
    December 26, 2020

Most Popular

Manipur tuahsiatna ah mi 21 si, mi 40 liam

March 27, 2017

Miss Mizoram 2017 – Bikini Round – in Pictures

February 23, 2017

Thousands bids adieu to Mizoram’s rap artist Michael M Sailo | Pictures

April 8, 2017

Timeline : JAC-AKT phiat in om, Govt. in demand teng pomsak

August 22, 2017

Islamic State hel 2 mat in om

March 16, 2017

Footer

Connect with Us

Contact Info

phualvatimes@gmail.com
+91 8119040614

Subscribe Latest News

Loading
  • Home
  • About Us
  • Advertise with Us
  • Site Map
  • Terms & Conditions
  • RSS Feeds
  • Contact

© Copyright 2012 - 2016 PhualvaTimes - Information for All · All Rights Reserved · Hand crafted with by NWD.